Błędy poznawcze - Fałszywa dychotomia [#54]
Wczorajszy dzień to przeróbki i wykańczanie instalacji elektrycznej na strychu zaadoptowanym na osobne mieszkanie. Podpinanie bezpieczników, doprowadzenie prądu, gniazdka i włączniki do świątek. Wszystko pokryte w kurzu po polerowaniu więźby dachowej.
Mimo, że się ubrudziłam i sporo nachodziłem po schodach to był to satysfakcjonujący dzień. A wieczorem odbyłem jeszcze freegański wypad razem z @monti33 i sąsiadką. Sporo cytryn, ziemniaki, ryż, bakłażany, chleb tostowy, banany, zamiokulkas i dracena. Większość żywności była w naprawdę dobrym stanie, wyrzucona przed dniem ustawowo wolnym od pracy.
Dziś chciałem napisać o bardzo często spotykanym błędzie poznawczym zwanym dychotomią myślenia lub fałszywym dylematem. Błąd ten jest bardzo mocno zakodowany w umyśle człowieka dojrzewającego w zachodniej cywilizacji ponieważ jest on multiplikowany przez najbardziej rozpowszechniony nurt religijny.
Chodzi mianowicie o odwieczną walkę dobra ze złem. Nawet wiele osób deklarujących się jako niewierzący wciąż podświadomie zachowuje charakterystyczny sposób postrzegania świata. Niedawno trafiłem na fantastyczny artykuł szerzej opisujący to zjawisko.
Czym więc objawia się ten błąd poznawczy? Światem osoby praktykującej ten styl myślenia rządzą dualizmy, wszystko jest albo dobre, albo złe. Czarne lub białe. Wróg albo przyjaciel. Jak nie z nami to przeciw nam. Giną odcienie szarości, a skrajności są uwypuklane. Jeśli ktoś powie coś o socjalizmem zostanie okrzyknięty marksistą. Osoba kwestionująca demokrację zostanie faszystą. Często jedna z tych opcji uznawana jest za jedyną słuszną prawdę, a druga potępiana niczym zło ostateczne. Stereotypy i mentalne koleiny to pochodne tego błędu poznawczego w najbardziej hardkorowej formie.
Tego typu myślenie znajduje też swoje zastosowanie w chwytach dynamicznych. Pamiętacie wypowiedzi Korwina-Mikke o zamordyzmie w czasach Hitlera? Wszystkie media trąbiły później o tym, że według niego za Hitlera było lepiej. Ooo, bronię Korwina, a więc na pewno na nieco głosowałem i jestem gimnazjalistą. Czujecie to?
Aby zrozumieć pochodzenie błędów pozawczych trzeba wyjść ponad formalną logikę i skierować się w stronę psychologii empirycznej i ewolucji. W tym wypadku uproszczenie wynika z faktu, że nie zawsze mamy dość czasu aby uzyskać pełen obraz sytuacji i działamy w oparciu o to, co jest dostępne. Krytyczne myślenie i zdystansowana analiza sytuacji mogą pomóc znaleźć trzecie rozwiązanie lub dostrzec odcienie szarości.
Błędy poznawcze biorą się z potrzeby optymalizacji przetwarzania informacji w środowisku ograniczonego dostępu do czasu i energii. Pewne sposoby myślenia które w innych warunkach mogły być wydajne wraz ze zmianą środowiska stają się nieaktualne i błędne. Zmiana schematu połączeń to duża (i ryzykowna) inwestycja dla układu nerwowego, a więc często automatycznie wybieramy znane sposoby myślenia.
Błędy poznawcze można podzielić ze względu na to w jakich warunkach powstają:
-za mało dostępnych informacji - brak dostępu do wszystkich danych, luki zostają wiec wypełnione znanym, aby móc w ogóle zareagować, stereotypy, nieuzasadniona ekstrapolacja.
-za dużo dostępnych informacji - informacji jest tak wiele, że nie nadążamy ich przetwarzać i wybieramy część. Ze względu na osobiste uwarunkowania część z nich może wydawać się bardziej istotne, podczas gdy tak nie jest. Efekt kontrastu, tendencja do zapamiętywania informacji podanych na końcu.
-optymalizacja wykorzystania dostępnej pamięci - upraszczamy, aby móc zapamiętać i wykorzystać informacje, po drodze ulegają zniekształceniu, generalizacji, zakłamaniu.
-optymalizacja wykorzystania dostępnego czasu - często działanie w oparciu o niekompletny obraz może być wydajniejsze niż dochodzenie do kompletnego, ze względu na to, że niekiedy trzeba działać szybko, nie zmienia to faktu, że optyka zostaje spaczona.
W kolejnych dniach przybliżę inne błędy poznawcze, z którymi się stykam.
This report was published via Actifit app (Android | iOS). Check out the original version here on actifit.io
Dualizm ostatniego czasu jest bardzo promowany przez media. Kreuje sie mocna narracja albo jestes za pisem albo przeciwko. Ci jedni są dobrzy a drudzy źli. Bardzo nie podoba mi sie takie kreowanie.
freegańizm- poznalem to słowo stosunkowo niedawno po przez tv. Lecial odcinek w serialu o takich ludziach.
Mimo, że sam bym sie nie podjął czegos takiego to szanuje intencje idące za tym. Odcinek ten sklonił mnie do mocniejszego kontolowania stanu mojej lodowki 🙂
Politycy niewątpliwie wykorzystują utarte u ludzi schematy do zdobywania głosów i przeciskania swojej agendy. Główny podział na scenie politycznej rzeczywiście występuje wzdłuż bardzo popularnego dualizmu postęp-tradycja, media tylko wzmacniają ten przekaz zamiast próbować go kontestować. Tak bardzo popularny jest ten błąd poznawczy.
Co to był za serial?
Serial na tvPuls a nazywał się "Rodzinny interes" ogolnie intencje ludzi w tym serialu byly dobre ale skonczylo sie tak, że jeden z chlopaków trafił do szpitala ocierajac się o śmierc z powodu zatrucia tym jedzeniem.
Ależ mądry artykuł <3
Niem a czegoś takiego jak błędy poznawcze ponieważ założenie błędy poznawczego zakłada że istnieje jedyna prawda poznawcza. Osoby uważające że dane jednostki popadają w błąd poznawczy zazwyczaj też kierują się błędem poznawczym ponieważ nie dysponują wystarczającym zestawem informacji czyli np nie znajdują się w skórze tej drugiej osoby aby właściwie ocenić jej wiedzę. Przykładowo ktoś oceniający uważa że druga osoba kieruje sie błedem poznawczym ponieważ np sprowadza sytuację do dualizmu ale nie wie że np będąc w jej skórze zrobił by to samo czyli uznał prawdę tej osoby za jedynei słuszna w danym momencie a jednocześnie niesłuszna z pozycji obserwatora. nie sprawia to jednak że są to błędy poznawcze wynikające z małej ilości czasu ponieważ równie dobrze osoba uważająca się za taką która możliwie optymalnie racjonalnie rozważyła dane zagadnienie i ma duża wiedzę, w istocie może ulegać ułudzie swojej nadętości i przemądrzałości. Dualizm istnieje i jest racjonalny a za razem nie istnieje ponieważ wszystko jest dobre i złe jednocześnie. Obie interpretacje są więc słuszne. Bez zrozumienia sił jakie rządzą ludzkim życiem nie sposób to oceniać. Jest też pewien obszar którego człowiek nigdy nei zrozumie bo wykracza to po za jego możliwości jako istoty ludzkiej i ten obszar zawsze będzie główna przyczyną tego żę wszyscy ludzie są skazani na tkwienie w jednym wielkim błędzie poznawczym jakim jest ich osobista percepcja.
Świat który nas otacza to jedna wielka tajemnica i nigdy nie można mieć pewności kiedy interpretuje się go dobrze a kiedy źle więc nie można powiedzieć do końca kto ulega tym błędom dopóki nie wyjdziemy po za granice ludzkiej istoty.
Jutro doczytam komentarz po edicie i się ustosunkuję
Błąd ten bywa nazywany często fałszywą alternatywą – tutaj akurat pojęcie wychodzące od logiki formalnej. Ja też często spotykam się z fałszywymi alternatywami, bo one pomagają wpędzić człowieka w myślenie w pewnych trybach. Co róż politycy mówią: Albo to, albo tamto.
Świetnym przykładem i na czasie może być zdanie: Albo się wszyscy wyszczepimy, albo nie wrócimy do normalności. W rzeczywistości możliwości jest o wiele więcej – możemy przecież np. uznać pewną chorobę za chorobę sezonową i skupić się na jej leczeniu jak każdej innej. Już ta jedna opcja obala tamtą fałszywą alternatywę, a przecież opcji może być więcej. Jeżeli ktoś nie wyłapie, że powyższe zdanie zawiera w sobie fałszywą alternatywę, zacznie myśleć tylko tą dychotomią: albo wyszczepimy wszystkich włącznie z nienarodzonymi dziećmi, albo musimy za wszelką cenę odmawiać przyjęcia preparatu i walczyć z jego promowaniem. A o leczeniu nadal nie będzie myślał nikt...
Czekam na kolejne teksty z tej serii :) Lubię tę tematykę, sam mam bzika na punkcie szukania błędów poznawczych u siebie i innych – i też na punkcie wyłapywania sytuacji, w których ktoś chce na nas taki błąd poznawczy wymusić :)
Ale nie liczę na jakieś nagłe przebudzenie ludzkości :D
!ENGAGE 100
ENGAGEtoday.!ENGAGE 100
ENGAGEtoday.Congrats on providing Proof of Activity via your Actifit report!
You have been rewarded 66.3676 AFIT tokens for your effort in reaching 9181 activity, as well as your user rank and report quality!
You also received a 0.92% upvote via @actifit account.
To improve your user rank, delegate more, pile up more AFIT and AFITX tokens, and post more.
To improve your post score, get to the max activity count, work on improving your post content, improve your user rank, engage with the community to get more upvotes and quality comments.
Actifit is a Hive Witness. If you believe in our project, consider voting for us
Chat with us on discord | Visit our website
Download on playstore | Download on app store
FAQs | Text Tutorial | Video Tutorial
Congratulations @deepresearch! You have completed the following achievement on the Hive blockchain and have been rewarded with new badge(s):
Your next target is to reach 20000 upvotes.
You can view your badges on your board and compare yourself to others in the Ranking
If you no longer want to receive notifications, reply to this comment with the word
STOPCheck out the last post from @hivebuzz:
Support the HiveBuzz project. Vote for our proposal!
Wonderfull Article....!!!!!!
It has good talent, but you are always careful in doing activities.
Congratulations! You have been awarded with the European Hive Mechatronics Network Badge for your initiatives surrounding mechatronic art or anything related to circuits, robotics, electronics, computer science, telecommunications, systems, control, and product engineering. The European Hive Mechatronics Network Badge connects maker enthusiasts and 3d printers around Europe with the Hive Blockchain to create an efficient network for spare parts and fosters collaboration. Promoting a European Hive Mechatronics Network is an initiative that aims to create an efficient future supply chain using the hivewhat.com map and possibly a future cloud for uploading 3d scanned files. This can create a way to conveniently find the closest proximity to a decentralised spare part manufacturing unit in the network.